Wisła nosi imię żeńskie. Od stuleci postrzegamy ją jako symbol życia, siły i troski, jako kobietę, królową, opiekunkę. Ma jednak dwoistą naturę: daje oparcie, jest wiecznie obecna, trwała, ale również niesforna, zmienna i nie uległa. Może to właśnie w niestałości – przyborach, cofkach, cyklicznych procesach – leży jej prawdziwe piękno?
Porozmawiajmy o Wiśle wspólnie z przedstawicielkami Zespołu Wisła: Barbarą Złotowską i Moniką Sawicką-Góralską, a także architektkami Basią Sancewicz i Małgorzatą Kuciewicz.
Zespół „Wisła” Biura Planowania Rozwoju Warszawy
Zespół „Wisła” pracował m.in. nad zagospodarowaniem doliny Wisły wzdłuż całej aglomeracji warszawskiej – od ujścia Wilgi do ujścia Bzury. W kształtowaniu programu rekreacyjnego planistki widziały dużą rolę wody i kierowały się przesłankami ochrony zasobów krajobrazowych. Podkreślały potrzebę wpisania projektów w pejzaż nadrzeczny. W 1973 r. zespół uzyskał nagrodę I stopnia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska.
Efektem prac zespołu był szereg projektów. Najważniejsze z nich to Wielofunkcyjne Ośrodki Wypoczynkowo-Rozrywkowe (WOWR) oraz Warszawski Zespół Wypoczynku Nadwodnego (WZWN). Zaplanowano rejony masowej rekreacji, wypoczynku: pobytowego, świątecznego i cichego, ośrodki jeździeckie, naturalne kąpieliska, plaże, a także zespoły klubów wodnych. Program uwzględniał też trasy turystyki indywidualnej, system ścieżek rowerowych, linie spacerowe wodne i miejski tramwaj wodny.
W proponowanych rozwiązaniach widoczna jest dbałość planistek o zachowanie istniejących układów przyrodniczych. Podkreślono także naturalne i krajoznawcze walory doliny Wisły. Był to przejaw wyjątkowej wrażliwości względem rzeki i zrozumienia mechanizmów dyktujących rytm jej życia. Niewielka część tych koncepcji doczekała się realizacji. Powstały bulwary odcinka śródmiejskiego – estakada zapewniająca ciągłość przyrodniczą wzdłuż Lasu Bielańskiego, a także nadwiślańskie ścieżki piesze i rowerowe na wałach.
Basia Sancewicz
Studentka IV roku na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, członkini Stowarzyszenia Akademickiego WAPW, w którym organizuje wykłady i dyskusje w ramach cyklu „O Architekturze”. Absolwentka szkoły muzycznej, pasjonuje ją kompozycja jako łącznik różnych dziedzin sztuki. Zgłębia podobieństwa między architekturą i muzyką. W projektowaniu inspirują ją zagadnienia antropologii i psychologii – interesuje ją, jak uwzględniać ludzkie potrzeby, a także kontekst kulturowy w kształtowaniu przestrzeni. Jest również współautorką projektu o twórczości Zespołu Wisła na wystawie Architektki w Zodiaku.
Małgorzata Kuciewicz
Wspólnie z Simone De Iacobisem prowadzi studio CENTRALA, tworzące projekty pod hasłem Amplifikacja natury, oparte na badaniach relacji pomiędzy architekturą i procesami przyrodniczymi. W architekturze widzą narzędzie, które pomaga dostroić się do rytmu otaczającego nas świata, łącząc tym samym intymną, ludzką skalę ze skalą planety. Architektura jest dla nich procesem, a grawitacja, cyrkulacja wody, zjawiska atmosferyczne czy astronomiczne – jej budulcem. Współpracują z Charkowską Szkołą Architektury. Jest również współautorką projektu o twórczości Zespołu Wisła na wystawie Architektki w Zodiaku.
Wydarzenie towarzyszy wystawie Architektki.