Zapraszamy na oprowadzanie Piotra Lewickiego po wystawie „Archikolaże Ewy P. Porębskiej” połączone z pokazem filmu „Zawód Architekt”.
Piotr Lewicki – jest krakowskim architektem, współwłaścicielem – razem z Kazimierzem Łatakiem –pracowni Biuro Projektów Lewicki Łatak. Architekci są laureatami najistotniejszych nagród architektonicznych w Polsce, w tym Dorocznej Nagrody Ministra KiDN w 2018, Grand Prix Nagrody Architektonicznej „Polityki”, trzykrotnie Grand Prix Nagroda Roku SARP oraz Nagrody Honorowej SARP (2018).
Zawód Architekt – Zrealizowany w 1992 roku według scenariusza Zyty Kusztry i Ewy P. Porębskiej dla Telewizji Polskiej 20 – minutowy film powstał niedługo po upadku komunizmu i był próbą przedstawienia sytuacji i odpowiedzialności zawodowej architektów w czasach PRL oraz przewartościowań po 1989 roku.
W materiałach archiwalnych użytych w dokumencie rozpoznamy czołowych, odnoszący sukcesy architektów minionego okresu jak Henryk Buszko, Jerzy Skrzydlewski, Witold Cęckiewicz, Halina Skibniewska, Ludwika Horwath-Gumułowa, Jadwiga Grabowska-Hawrylak, Witold Benedek, Stefan Müller czy Henryk Dąbrowski oraz przyjrzymy się charakterystycznym dla totalizmu w skali światowej nurtom architektonicznym.
Po 1989 roku wielkie państwowe biura w Polsce w większości się rozpadły, część architektów znalazła się bez pracy i z tym większą mocą zarysował się w środowisku konflikt pokoleń. „To obarczenie naszego zawodu wielką odpowiedzialnością sprawiło, że środowisko podzieliło się na tych co to wiedzą (..) jak powinno być i tych, którzy przedtem pracowali i nie wiedzą.” ubolewała nad nową sytuacją wpływowa w czasach PRL urbanistka i architektka Hanna Adamczewska-Wejchert. „Oczywiście jest bardzo ciężko przyzwyczaić się do sytuacji utraty monopolu (…). W dodatku bardzo ciężko przyzwyczaić się do sytuacji, w której nie można już udawać prześladowanego monopolisty. ” – ironizował architekt i jeden z czołowych działaczy opozycji antykomunistycznej, w latach 80-tych XX wieku osadzony i oskarżony o próbę obalenia ustroju, Czesław Bielecki. W dokumencie wypowiadają się także architektka Magdalena Staniszkis oraz architekci Jan Rutkiewicz, Jerzy Szczepanik Dzikowski i Aleksander Bὅhm, uwypuklając dylematy i wyzwania stojące przed architektami w czasach młodej demokracji.
Scenariusz i realizacja: Zyta Kusztra, Ewa P. Porębska
Zdjęcia: Wiesław Dobrowolski
Opracowanie muzyczne: Jan Zawierski
Montaż: Marek Wojciechowski
Kierownik produkcji: Antoni Dąbrowski
Rok produkcji: 1992
Producent: TVP